TEDAVİLER
Özgür Çetinkaya RandevuEndodonti (Kanal Tedavisi)
Dişlerin içinde yer alan ve pulpa dokusu tarafından doldurulan boşluğun, diş hekimi tarafından tedavi edilmesine yönelik işlemdir, bu doku genellikle ’’Diş Siniri’’ olarak bilinse de, aslında sadece sinirden değil, damarlar, venler, lenf damarları ve bağ dokusundan oluşmaktadır.
Genel olarak, etkilenen diş sinirine rağmen, dişi çevreleyen dokuların sağlıklı olarak korunması, daha önce dişin kapladığı boşluktan kaynaklanan bakterilerin veya zararlı artıkların çevre dokulara zarar vermemesi, dokuların kaybedilmemesi hedef alınır.
Kök kanal tedavisi bu amacını nasıl gerçekleştirir? İlk olarak kök kanal tedavisi sırasında, dişin iç kısmındaki bakteriler ve sinir dokusunun yıkımı sonucu oluşan organik artıklar ve bakteriyel toksinler uzaklaştırılır çünkü bunlar, vücutta iltihabi bir reaksiyon başlamasına sebep olurlar.
Bu işlemden sonra, dişin içi kısmının doldurulup örtülmesine geçilir; buradaki amaçsa, bakterilerin tekrar dişin iç kısmını işgal etmesini ve doku sıvılarının dişin iç kısmına sızarak yıkıma sebep olmasını engellemektir.
Sanıldığının aksine, lokal anestezi altında gerçekleştirilen, tamamen ağrısız ve konforlu bir işlemdir. Günümüzde, çağdaş endodontik tedavi işlemleri genellikle güvenli lokal anestezikler uygulanarak tamamen ağrısız şekilde gerçekleştirilmektedir.
Diş kökünde oluşan apse veya kist dişin çekilmesini gerektirir mi?Endodontik tedavide uygulanan teknikler ve kullanılan maddelerdeki gelişmelerle dişin kök ucundaki apse giderilebilmektedir; tedavi süresi uzamakla birlikte, titiz bir çalışmayla hasta dişini yıllarca sorunsuz kullanabilmektedir. Kanal tedavisinin ardından yapılan periyodik muayenelerde, ilgili dişin durumu takip edilmekte ve apse veya kistin küçülüp küçülmediği film alınarak tespit edilmektedir. Başarılı olunamayan bazı inatçı vakalarda endikasyonu varsa, Apikal Rezeksiyon işlemi uygulanarak dişin ağızda kalmasına çalışılması önemlidir.
Sık Sorulanlar
Kanal tedavisi yapılmış diş ağrır mı?Kanal tedavisi sırasında dişin sinirleri alınmaktadır, bu yüzden kanal tedavisi görmüş bir diş, dış uyaranlardan etkilenmemektedir. Tedavi sonrasında ilk birkaç hafta hafif ağrı veya çiğnemede hassasiyet olabilir çünkü dişin de vücudumuzdaki her doku gibi iyileşmek için zamana ihtiyacı vardır.
İlerleyen zamanlarda hala ağrı devam ediyorsa kanal dolgusu eksik veya yetersiz yapılmış olabilir, bu durumda genellikle ‘retreatment’ adı verilen, kanal dolgusunun sökülerek, kök kanalının temizlenip, yeniden doldurulması işlemi uygulanır. Eğer bu tedaviden de sonuç alınamamışsa “kök ucu rezeksiyonu” adı verilen cerrahi yöntemle diş tedavi edilebilir.
Kanal tedavisi görmüş diş ön dişlerden biri ise ya da küçük miktarda madde kaybı varsa diş dolgu ile yeniden yapılandırılabilir. Ancak arka dişlerde genellikle kurona ihtiyaç duyulur. Bazı dişlerin kuron yapılmadan önce desteklenebilmesi için bir alt yapıya ihtiyaçları vardır. Bu alt yapıya “core” adı verilir. Bu alt yapının yerinde tutulabilmesi için de “post” kullanılır. Kök kanallarındaki dolgu materyalinin bir kısmı uzaklaştırılarak post için yer hazırlanmalıdır.
Dişin durumuna bağlı olarak kanal tedavisi bir ya da iki seansta yapılabilir. Enfekte olmuş bir diş için, enfeksiyonun tamamen ortadan kaldırıldığından emin olmak için birkaç seans gerekebilir. Komplike olmayan bir kanal tedavisi genellikle tek seansta tamamlanır.
Kanal tedavisi hastanın dişi uyuşturulurak yapılan bir tedavidir, bu yüzden ağrılı bir işlem değildir. Fakat bazı çok ağrılı veya enfeksiyonlu dişlerde uyuşma sorunu yaşanabilmektedir, bu durumda da gelişmiş uyuşturma yöntemleri kullanılarak diş uyuşturulabilmektedir.