TEDAVİLER
Özgür Çetinkaya RandevuOrtodonti (Diş Teli Tedavisi)
Ortodonti, diş hekimliğinin diş ve çene düzensizliklerinin teşhis ve tedavisi ile ilgilenen uzmanlık dalıdır.
Ortodontik düzensizliklerin nedenleri nelerdir?Süt dişlerindeki çürüklerin ve süt dişlerinin zamanından önce çekilmesinin; ortodontik bozukluklara, daimi dişlerin çene kemiği içerisinde gömük kalmasına neden olduğu kanıtlanmış bir gerçektir. Ayrıca, ortodontik sorunlar, genetik olarak da anne-baba veya daha büyük aile üyelerinden çocuklara geçebilmektedir. Bunun dışında, bebeklik döneminde anne sütüyle yetersiz beslenerek veya biberon ve yalancı emzik kullanımına yönelik yapılan yanlışlıklar; çocukluk dönemindeki parmak emme, dudak emme, dil itimi ve ağızdan solunum gibi kötü alışkanlıklar da ortodontik sorunlara yol açabilmektedir.
Ortodontik tedavinin amacı nedir?Dişlerdeki çağraşıklığı ve çeneler arasındaki uyumsuzluğu düzelterek; sadece estetiğe yönelik olmayıp, ileride olması muhtemel dişeti hastalıkları ve alt çene eklemindeki problemleri önlemenin yanı sıra çiğneme fonksiyonunu ve bozuk olan konuşmayı düzeltmeye yardımcı olmaktadır. Ayrıca, hastanın toplum içinde kendine olan güvenini artırarak psikolojik destek sağlamaktadır.
Ortodontik tedavi hangi yaşlarda uygulanabilir?Ortodontik tedavi her yaşta uygulanabilir. Eğer, iskeletsel bir problem yoksa ve sadece dişlerde çapraşıklık varsa bu bozukluklar, her yaşta ortodontik tedavi ile düzeltilebilir. Hastanın yaşı tedavinin süresini etkiler. Ancak, iskeletsel bir sorun varsa, ergenlik döneminin sonuna kadar bu bozuklukların tedavisi ortopedik tedavi yaklaşımları ile düzeltilebilir. Yetişkin dönemde ise bu tarz iskeletsel sorunlar, ortognatik cerrahi operasyonlar ile beraber yürütülen ortodontik tedavi ile düzeltilebilir.
Ortodontik tedavi nasıl uygulanır?Daha çok dişlerdeki çapraşıklıkların düzeltilmesi olarak bilinen ortodontik tedavi, kendi içinde çeşitli tedavi tekniklerini barındırır. Ağızdaki ortodontik soruna göre hareketli apareyler, fonksiyonel apareyler ve sabit apareyler ile tedaviler yapılabilmektedir. Fazla karmaşık olmayan ortodontik sorunlar, hasta tarafından takılıp çıkartılabilen plastik damaklık ve tellerden oluşan araçlar olan hareketli apareyler ile çözülebilmektedir. Alt veya üst çenenin yetersiz gelişimi ve aşırı gelişimi için fonksiyonel apareyler denilen çenelerin belirli bir yöne doğru gelişmesine yardımcı olan araçlar büyüme - gelişim döneminde kullanılır.
Ortodontik tedavide son dönemlerde daha geniş bir yer tutan sabit apareyler ise, dişlere yapıştırılan ve braket diye adlandırılan araçların üzerindeki oluklara yerleştirilen tellerin dişleri hareket ettirmesi felsefesi ile etki gösterir. Bu temel apareyler dışında yardımcı birçok aparey daha mevcuttur. Bunlardan en çok kullanılanları, özellikle iskeletsel sorunlarda kullanılan ağız dışı apareylerdir. Aktif ortodontik tedaviler tamamlandıktan sonra, yapılan tedavilerde geri dönmeleri önlemek için pekiştirme tedavileri de büyük öneme sahiptir. Bu tedavi dönemi için pasif olarak çalışan çeşitli apareyler kullanılmaktadır.
Ortodontik tedavi ne kadar sürer?
Ortodontik tedavi süresi; vakaya göre değişir, ortalama süre 1-2 yıldır. Bu süreçte 15 gün veya 1 aylık periyotlar da kontrollerler yapılır. Ön grup dişlerin estetik düzeltme vakaları 3-4 ay sürebilir. iskeletsel zor vakalarda tedavi çocuklarda gelişimi durana kadar takip edilir.
Sık Sorulanlar
Ortodontik tedavi öncesi ağızda ne gibi hazırlıklar yapmak gerekir?Ortodontik tedavi öncesi mutlaka ağızdaki çürükler ve kanal tedavileri yapılmış olmalıdır. Ortodontik tedavi başladıktan sonra düzenli aralıklarla hekim tarafından yapılacak profesyonel diş taşı temizliği ve evde hasta tarafından uygulanması gereken özel ağız bakımı yeni oluşabilecek çürüklerden ve diş eti sorunlarından korunmada etkili olacaktır.
Ortodontik tedavi gören hastalar ortodontik diş fırçası ile günde 3 kere diş fırçalamanın yanında arayüz fırçaları ile braketlerin aralarını mutlaka temizlemelidir. Ağız gargaraları bu bakıma yardımcı olarak kullanılabilir.
Estetik bir gülüş kişinin kendine olan güvenin artmasını sağlar. Düzgün sıralanmış dişlerin en sağlıklı tedavisi ise ortodontidir. Çapraşık dişlerin varlığı demek dişler arasında temizlenmesi zor alanlar demektir. Temizlenmesi zor alanlar çürüğe yatkındır. Yani çapraşıklık varlığında ortodontik tedavi sadece estetik amaçlı değil, sağlığın korunması amacıyla da yapılmalıdır.
Dişlerin düzeltilmesi işleminde genellikle braket dediğimiz teller kullanılır ancak teknolojinin gelişmesi ile dişlerin arka yüzeylerinde sabitlenen braketler, şeffaf plaklar, porselen braketler gibi estetik çözümler de tedavi amaçlı kullanılmaya başlanmıştır.
Dişler üzerlerine uygulanan kuvvetlerle hareket ederler. Braketin düşmesi demek bu kuvvetin artık dişe uygulanmaması yani ortodontik tedavinin kesintiye uğraması demektir. Düşen braketler en kısa zamanda tekrar yapıştırılmalıdır.
Çocuk anneden ya da babadan büyük diş genetiğini alır, diğerinden ise küçük çene genetiğini alırsa çapraşıklık ortaya çıkar. Ancak anne ya da babada böyle bir sorunun olması çocuğun da dişlerinin çapraşık olacağı anlamına gelmez.