TEDAVİLER
Özgür Çetinkaya RandevuPedodonti (Çocuk Diş Hekimliği)
Pedodonti, bebeklik çağından itibaren çocukların ağız ve diş sağlığını ve çene yüz bölgesi gelişimini takip ve tedavi eden, aynı zamanda koruyucu önlemleri de içine alan diş hekimliği dalıdır.
Çocukların yetişkin birer birey olduklarında sağlıklı ağız - diş yapısına sahip olmaları erken çocukluk döneminden itibaren ağız ve diş sağlığına gereken önemin verilmesi ile gerçekleşir. Süt ve erken daimi dişlenme döneminde çürük oluşumunun engellenmesi için koruyucu uygulamaların yapılması, süt dişlerinde ve daimi dişlerde çürüğe veya travmaya bağlı madde kayıplarının restoratif teknikler, pulpa tedavi teknikleri ile tedavi edilmesi, diş kaybı durumunda ark bütünlüğünün korunması amacıyla yer tutucu uygulamalarının yapılması pedodontinin alanı içerisinde yer almaktadır.
Süt dişlerinin önemi nedir?Süt dişlerinin birinci görevi çocuğun düzgün beslenmesini sağlamaktır. Ayrıca konuşmanın düzgün gelişimi de süt dişlerinin varlığına bağılıdır. Bunların yanında aşağıdaki gibi bir görüntü, hiç kimsenin çocuğunda görmek istemeyeceği ciddi estetik sorunlara yol açmaktadır. Süt dişleri kapladıkları alanı kendilerinin yerine gelecek olan kalıcı diş için korumakta ve kalıcı diş sürerken ona rehberlik yapmaktadırlar. Süt dişi erken çekildiği zaman bu doğal yer tutuculuk fonksiyonu da ortadan kalkmaktadır.
Süt Dişlerinin ÖnemiSüt dişleri toplam 20 tanedir. Süt dişlerinin birinci görevi çocuğun beslenmesini sağlamaktır. Ayrıca konuşmanın düzgün gelişimi de süt dişlerinin varlığına bağlıdır. Süt dişleri, kapladıkları alanı kendilerinin yerine gelecek olan kalıcı diş için korumakta ve kalıcı diş sürerken ona rehberlik yapmaktadırlar. Süt dişi erken çekildiği zaman bu doğal yer tutuculuk fonksiyonu da ortadan kalkmaktadır. Çocuk diş hekimliğinin birinci amacı, dişsel sorunların oluşmasını engelleyecek önlemleri almak ve çocukları çürüksüz bir geleceğe yönlendirmektir. Bu amaçla uygulanan işlemlere Koruyucu Diş hekimliği Uygulamaları denir.
Koruyucu uygulamalarDiş çürüğünü önlemeye yönelik koruyucu uygulamalar içinde çocuğun ve ailesinin ağız diş sağlığı ve beslenme konusunda eğitilmesine büyük önem verilmektedir. Koruyucu diş hekimliği uygulamaları arasında yüzeysel flor ve fissür örtücü işlemleri de yer almaktadır.
Fissür Örtücü:Daimi dişlerin çiğneyici yüzeylerindeki derin ve çürümeye yatkın fissürleri (olukları) kapatıp, bakterilerin buraya ulaşmasına izin vermeyen ve böylece çürüğü önleyen akışkan bir dolgu maddesidir. Fissür örtücü uygulamaları 6 ayda bir kontrol edilmelidir.
Flor uygulamaları:Flor, dişlerin çürümesini önleyen, dişlerin yapısını kuvvetlendiren bir elementtir. Dişler ilk sürdükleri zaman diş minesi tam olarak olgunlaşmadığından yeni sürmüş dişler genellikle çürüğe karşı daha dirençsiz ve çürük oluşumuna yatkındırlar. Flor, diş minesini kuvvetlendirerek dişi asit ataklarına karşı korur ve dolayısıyla diş çürüklerinin oluşmasını önlemeye yardımcı olur. Profesyonel yüzeysel flor uygulaması sadece diş hekimleri tarafından uygulanabilen koruyucu bir yöntemdir.
Diş ÇürüğüDiş çürüğü, diş üzerindeki bakterilerin besinleri fermente etmesi sonucu üretilen asitlerle, diş sert dokularının yıkımı ile başlayan bir hastalıktır. Özellikle erken çocukluk döneminde, uyku sırasında biberon içine ballı, şekerli ya da bisküvili süt gibi gıdaların konulup çocuğa verilmesi, emziğin şekerli gıdalara batırılması sonucu küçük yastaki çocuklarda görülen yaygın çürüklere biberon çürüğü adı verilir.
Diş TravmalarıÇocukluk çağında çok sık karşılaşılan önemli sorunlardan biri de travmatik yaralanmalardır. Hastanın yaşı, yaralanmanın derecesi, bölgesi, ilgilendirdiği dokular ve hastanın genel durumu dikkate alınarak tedavi yapılır.
Yer TutucularErken süt dişi kayıplarında, alttan gelecek olan daimi dişin yerini korumak amacıyla yer tutucu olarak adlandırılan apareyler kullanılır. Yer tutucular, komşu dişlerin çekim boşluğuna hareket etmelerini ve bu yolla daimi dişin ya gömük kalmasını ya da farklı yerden çıkmasını, dolayısıyla ileride ortodontik bozukluk oluşmasını önlemeye yarayan apareylerdir.
Sedasyon Uygulamaları ve Genel AnesteziDiş hekimi ile uyumlu olan çocukların tedavileri klinik koşullarda, zihinsel engelli veya anksiyeteli çocukların tedavisi ise sedasyon uygulanarak ya da genel anestezi altında yapılmalıdır.
Sık Sorulanlar
Çocuklarda kanal tedavisi yapılabilir mi?Süt dişlerinin zamanından önce düşmesi diş çapraşıklıklarına neden olacağı için süt dişini ağızda tutmak için her tür yol denenmelidir. Enfeksiyon oluşmuş yada travma nedeniyle diş zarar görmüş ise kanal tedavisi ile süt dişinin ömrü uzatılmaya çalışılmalıdır.
Çocuklarda görülen dişeti hastalıkları genelde dişlerin sürme döneminde yeni çıkan dişlerin çevresinde ya da fırçalamanın yetersiz olduğu durumlarda dişetinin hafif enflamasyonu şeklinde oluşur. Bu dönemde dişetleri kırmızı, şiş ve kanamaya eğilimlidir. Aynı şekilde ağızdan solunum ve parmak emme alışkanlığı da dişeti sağlığını olumsuz yönde etkiler. Sistemik hastalıklara bağlı olarak ortaya çıkan daha şiddetli tablolar dışında sadece ağız hijyeninin sağlanması ve gerekli durumlarda diş temizliği yapılması tedavi açısından yeterli olacaktır.
Parmak emme alışkanlığı, süt ve sürekli diş dizisinde bozukluklara, üst dişlerin öne doğru alt dişlerin arkaya doğru konumlanmasına, V şeklinde diş kavsi oluşumuna, derin damak oluşumuna, konuşma bozukluğuna ve estetik sorunlara neden olabilir. Ortodontik ve ortopedik bozukluklara neden olabilecek bu alışkanlığın önlenmesi için pedodontist, ortodontist ve pedagog işbirliği gerekebilir. Emziğin uzun süreli kullanımı da diş diziliminde bozukluğa, konuşma ve telaffuz bozukluklarına neden olabilmektedir. Emziğin en geç 2 yaşında kullanımı bırakılmalıdır.
Rehber konumdaki süt dişlerinin tedavisi mümkün değilse ve düşme zamanından önce çekimi gerekiyorsa diğer dişlerin yer değiştirerek bu aralığı kapatmasını engellemek amacıyla yer tutucular yapılmalıdır. Alttan gelecek olan sürekli dişin sürme zamanına kadar yer tutucuların ağızda kalması gereklidir. Bu amaçla sabit ya da hareketli yer tutucular yapılabilir.
Süt dişleri tipik olarak aralıklı dizilir. Sürekli dişler ile süt dişleri arasındaki boyut farkından dolayı, bu boşluklar sürekli dişlere sürme sırasında yeterli yerin sağlanmasına yardımcı olur. Dişler arasındaki bu boşluklar aynı zamanda çocuğunuzun dişlerini temizlemesini kolaylaştırır.